[ Pobierz całość w formacie PDF ]
sadzę pierwsze w życiu cebulki tulipanów.
Tulipanów, dla których mam podziw, respekt i
nabożeństwo. %7ładen kwiat za swą urodę nie musiał
przecierpieć tyle, co tulipan. Jego nieskalaną czystość
zbrukały pieniądze i krew.
Po strasznej bitwie Turków z Serbami w Kosowie
w roku 1389 porównywano tysiące odrąbanych głów
w kolorowych turbanach na krwawym pobojowisku
do tulipanów na gigantycznej grządce.
Potem nastał tulipanowy sułtan i terror.
W Holandii w XVII wieku wybuchło tulipanowe
szaleństwo. Pęd do spekulacji podobny do naszego
boomu informatycznego na giełdzie, podobnie
zakończony krachem.
Napisałam książkę o tulipanowym szaleństwie.
Trzeba by napisać nową myślę, kiedy na
klęczkach, w pelerynie, wciskam w ziemię cebulki
tulipanów.
81
\
Książkę o tulipanach godną książki o tulipanach,
nie mojÄ… marnÄ… przymiarkÄ™.
Marguerite Duras, jeśli nie była zadowolona z
książki, pisała ją na nowo. Opowiadała tę samą
historiÄ™, ale w innej tonacji, z innego punktu widzenia.
Opowieść w Kochanku, książce, która przyniosła jej
nagrody i sławę, została przepisana na nowo od
początku do końca.
Kochanek był zbyt płytki uważała Marguerite
Duras.
Nie jestem Marguerite Duras, ale czerpiÄ™ inspira-
cję z jej przykładu. Tylko fakt, że zajmuję się właśnie
książką, której nie zaczęłam pisać, powstrzymuje
mnie od rozwijania projektu nowej książki o tuli-
panach. Wszystkie te nie napisane książki, sztuki o
Albercie Speerze, o Nefertiti, o Idzie Hammer-słi0i,
wszystkie te rozpoczęte i nigdy nie skończone
powieści nie napisane było moim życiem.
Teraz już nie jest. Teraz sadzę cebulki tulipanów.
Istnieją specjalne narzędzia do sadzenia cebulek,
ale ja lubię to robić rękami. Twarde narzędzia, nie
wiadomo, jak obejdÄ… siÄ™ z delikatnÄ… cebulkÄ….
Starannie sadzę trzydzieści cebulek tulipanów na
grządce wzdłuż ulicy. Dokładnie tak głęboko, jak
nauczył mnie monsieur Le R., na podwójną wysokość
cebulki.
Brakuje mi jego słodkiej twarzy małpki, wszyst-
kich szczęśliwych chwil, jakie moglibyśmy prze-
82
J0*
żyć, gdybym tamtego dnia w pergoli znalazła słowa,
aby odwieść go od rasizmu.
Trzydzieści drogich cebulek Tulipa sprengeri
kupiłam na lotnisku w Amsterdamie, to tam należy
kupować tulipany. To dla nich zdecydowałam się na
przesiadkÄ™ w Amsterdamie, a nie w Brukseli, gdzie
kiedyś dostałam miejsce w tyle samolotu pełnego
unijnych delegatów i pijanych aktorów ze Stadsteatern
w Sztokholmie. Nigdy więcej Brukseli.
Na lotnisku w Amsterdamie kupujÄ™ cebulki tu-
lipanów za tysiące koron, których nie mam. Płacę
kartą, American Express. Pieniądze wpłyną na konto,
gdy dostanÄ™ honorarium za ostatniÄ… pracÄ™ w dawnej
ojczyznie, mojÄ… krwawicÄ™.
Czasami dostaję propozycję występu na konfe-
rencji jako pisarka znana z telewizji.
Czasami się zgadzam. Nie tylko dla pieniędzy, ale
gdyby nie było to tak dobrze płatne, odmawiałabym.
Stać na estradzie przed tysiącem par obcych oczu i
uszu, być kimś, na kogo patrzą wszyscy, nie zemdleć i
nie paść trupem, pamiętać, co się miało do
powiedzenia, i mówić to tuż po występie kabaretu i
przed ekspertem od optymizmu sÄ… gorsze sposoby
zarabiania pieniędzy, ale nic gorszego mi nie
proponowano.
W dwadzieścia minut wydaję całe honorarium.
83
\
Poza trzydziestoma Tulipa sprengeri kupujÄ™ jesz-
cze cebulki hiacyntów, tulipanów liliokształtnych,
papuzich, hiacyntów perłowych, błękitnych i białych,
krokusów czarnego krokusa z żółtym wnętrzem,
rzadkiego i odpowiednio drogiego Crocus korolkowii.
I narcyzy sześćdziesiąt białych pachnących
narcyzów Narcissus poeticus. Cebulki są już
szczęśliwie zasadzone w ziemi, według wszystkich
reguł sztuki i pana Le R.
Nadchodzi zima, deszczowa zima. GrzÄ…dki stojÄ…
pod wodÄ… od pazdziernika do lutego, nic, co nie jest
wyposażone w skrzela, nie ma prawa przeżyć tej
mokrej zimy.
Opłakuję swoje Tulipa sprengeri.
Patrzę na czarne rozlewiska, powinnam była za-
sadzić ryby.
CZERWONA RÓ%7Å‚A SOCJALDEMOKRACJI
Decyzję o tym, aby opuścić moją dawną ojczyznę,
podjęłam dzięki kasie ubezpieczeń. Dzięki ci, kaso.
Całe życie broniłam systemu powszechnych
ubezpieczeń przed samowładztwem fundamentalistów
rynku po to, żeby doczekać się doświadczenia
żywcem wziętego z programu skrajnej prawicy.
Zaniemogłam fizycznie i jako chwilowo niepełno-
sprawna potrzebowałam pomocy strzeżcie się
84
tego. Kasę ubezpieczeń przezywają kasą upokorzeń
okazuje się, że to nie żart.
Tak jest.
Moje kontakty z kasą ubezpieczeń zwieńczyło
sformułowanie zawierające w sobie cały paradoks
póznej socjaldemokracji: Gdybym nie zachorowała, i
tak na pewno by mnie to dopadło".
Madame C. nie rozumie, dlaczego w Szwecji nie
trwa permanentny strajk generalny. Nie rozumie nic z
mojej dawnej ojczyzny, której oczywiście bronię, gdy
tylko ją dezawuuje, i twierdzę, że wszędzie jest tak
samo.
W Los Angeles od dawna racjonuje siÄ™ energiÄ™
elektrycznÄ…. W przodujÄ…cych we wszystkim Stanach
jedzenie gnije w lodówkach i grzeje się coca--cola.
Wkrótce będziemy pocierać o siebie dwa patyki.
W roku 1997 Jacąues Chirac spotkał się z To-nym
Blairem, aby rozmawiać o rynku pracy i państwie
dobrobytu w nowej Europie.
Na koniec Chirac powiedział:
Sądziłem, że pan, mister Blair, sir, reprezentuje
brytyjskÄ… lewicÄ™, a ja francuskÄ… prawicÄ™, ale na to
wcale nie wyglÄ…da.
W mojej dawnej ojczyznie szybciej niż gdzie-
kolwiek indziej odwraca się pojęcia.
85
\
Zegar biegnie do tyłu, jesteśmy już w dobie fi-
lantropii.
Wkrótce zlikwidujemy przytułki, chociaż są
bezdomni. Tylko człowiek usta otworzy, a już wia-
domo, z jakiej jest klasy. Zęby zdradzają przynależ-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]